Trong kỷ nguyên AI và blockchain, việc xác minh độ tin cậy của dữ liệu và kết quả ngày càng quan trọng. AI đưa ra kết quả, nhưng có bị chỉnh sửa không? Smart contract lấy dữ liệu ngoài, nhưng có đúng không? Lagrange ra đời để giải quyết chính những câu hỏi này. Vậy Lagrange là gì? Hãy cùng Coin68 tìm hiểu về dự án kiểm chứng độ chính xác của AI qua mô hình ZK qua bài viết dưới đây nhé!
Lagrange là gì? Dự án kiểm chứng độ chính xác của AI qua mô hình ZK
Lagrange là một nền tảng hạ tầng Zero-Knowledge tiên phong, được thiết kế để trở thành “bộ máy xác minh vạn năng” (universal prover) cho Web3 và AI. Là AVS đầu tiên trên EigenLayer, Lagrange tận dụng lớp bảo mật từ hệ thống restaking của Ethereum để cung cấp dịch vụ chứng minh (proof generation) phi tập trung, hiệu quả và có thể mở rộng quy mô không giới hạn.
Trang chủ của Lagrange
Điểm nổi bật của Lagrange là khả năng kết hợp dữ liệu đa chuỗi (cross-chain data composability) và tạo ra truy vấn dạng bảng (relational queries) tương tự như cách cơ sở dữ liệu hoạt động, nhưng trong môi trường Web3. Nhờ đó, các ứng dụng như DeFi, gaming hay cả DAO và AI có thể tận dụng thông tin từ nhiều blockchain khác nhau mà vẫn đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung.
Điểm đặc biệt nhất của Lagrange chính là việc dự án xây dựng một mạng lưới ZK Prover hoàn toàn phi tập trung theo kiến trúc modular, cho phép mở rộng quy mô không giới hạn mà không gặp điểm nghẽn trung tâm như các mô hình truyền thống.
Thay vì dựa vào một cổng truy cập duy nhất (single gateway), vốn dễ bị tắc nghẽn và thiếu linh hoạt, Lagrange sử dụng các mạng con độc lập (modular subnetworks) kết nối lại thành một hệ sinh thái các prover có thể mở rộng theo chiều ngang. Kiến trúc này không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu suất chứng minh ZK trên quy mô lớn mà còn cho phép bất kỳ blockchain, Rollups hoặc dApp nào dễ dàng tích hợp và mở rộng, phù hợp với nhu cầu tăng trưởng mạnh mẽ của ngành blockchain và AI.
Mô hình hoạt động của dự án
– ZK Prover Network: Là hệ thống phi tập trung gồm hơn 85 operator trên EigenLayer, thực hiện sinh bằng chứng theo yêu cầu. Kiến trúc mạng được thiết kế dạng mô-đun, gồm nhiều mạng con prover độc lập để hỗ trợ đa dạng nhu cầu chứng minh và mở rộng quy mô. Việc phân phối tài nguyên tính toán được điều phối bởi cơ chế DARA – một hệ thống đấu giá thông minh giúp cân bằng lợi ích giữa người yêu cầu và người cung cấp.
– ZK Coprocessor: Là công cụ cho phép chạy các truy vấn SQL phức tạp trên dữ liệu blockchain một cách có thể xác minh. Dữ liệu được lập chỉ mục và tổ chức lại thành cơ sở dữ liệu thân thiện với ZK, sau đó truy vấn được xử lý song song theo mô hình zkMapReduce. Kết quả được chứng minh và trả về để smart contract xác minh, thậm chí có thể cross-chain mà không cần cầu nối.
Ngoài ra, Lagrange còn phát triển DeepProve, giải pháp zkML cho phép xác minh kết quả của mô hình AI bằng bằng chứng ZK một cách nhanh chóng. Với kiến trúc mở rộng, khả năng chứng minh đa dạng và tích hợp AI, Lagrange hướng đến trở thành nền tảng hạ tầng cốt lõi cho các ứng dụng blockchain và AI có thể xác minh.
– Modular Prover Network: Kiến trúc mạng lưới các ZK Prover dạng module, hỗ trợ mở rộng linh hoạt và loại bỏ điểm nghẽn trung tâm.
– Cơ chế DARA (Double Auction Resource Allocation): Cơ chế đấu giá kép tiên phong, giúp phân bổ tài nguyên chứng minh một cách hiệu quả, minh bạch, trung thực và chống thông đồng.
– ZK Coprocessor tích hợp zkMapReduce & Verifiable Database: Hỗ trợ truy vấn dữ liệu dạng SQL trên dữ liệu on-chain, có thể xác minh trực tiếp từ smart contract và tối ưu hóa hiệu suất bằng recursive ZK proofs.
– DeepProve – zkML sẵn sàng sản xuất: Giải pháp xác minh suy luận AI bằng ZK proofs nhanh chóng, chính xác, phù hợp cho các ứng dụng AI đáng tin cậy.
– Universal Proving Support: Hỗ trợ sinh bằng chứng cho nhiều hệ thống và ứng dụng khác nhau như AI, Rollups, dApps và các mô-đun liên chuỗi, tương thích với Plonky2, Plonky3, Boojum.
Phân bổ token LA
– Ismael Hishon-Rezaizadeh (CEO & Co-founder): Ông có kinh nghiệm tại John Hancock, Renegade Partners, tốt nghiệp McGill University.
– Kashish Shah (Founding Engineer): Ông từng làm tại AWS, học CS tại Syracuse University.
– Andrus S (Blockchain Engineer): Ông là kỹ sư từng làm cho Kraken và Nym.
Các nhà đầu tư
Lagrange đã nhận được đầu tư từ nhiều quỹ và cá nhân uy tín, bao gồm 1kx ở vòng Pre-Seed và Founders Fund dẫn đầu vòng Seed cùng các quỹ như Archetype Ventures, Maven11 Capital, Fenbushi Capital, Volt Capital, Mantle Ecosystem Fund… Ngoài ra, nhiều nhà đầu tư thiên thần nổi bật như Nikil Viswanathan (CEO Alchemy), Joe Lau (CTO Alchemy) và Sam Blond cũng tham gia hỗ trợ dự án.
Thông qua bài viết trên, Coin68 hy vọng rằng các bạn đã phần nào nắm được những thông tin cơ bản về dự án Hyperdrive để tự đưa ra nhận định cho riêng mình. Chúc các bạn thành công!
Nguồn: https://coin68.com/lagrange-la-gi/
