Kakarot đang xây dựng giải pháp ZK-STARK riêng nhằm tạo bằng chứng cho từng block Ethereum theo thời gian thực vào cuối năm 2025.
Kakarot ra mắt giải pháp ZK mới cho Ethereum, hướng tới STARK proof thời gian thực
Vào ngày 29/04, Kakarot, dự án zkEVM được viết bằng ngôn ngữ Cairo của blockchain Starknet, đã công bố triển khai thành công Ethereum Virtual Machine (EVM) bằng ngôn ngữ Cairo và sẵn sàng chứng minh block trên Ethereum bằng hệ thống ZK-STARK độc lập, hướng tới khả năng real-time proof vào cuối năm nay.
Khởi nguồn từ một câu hỏi táo bạo: “Nếu viết lại EVM bằng một ngôn ngữ gốc có khả năng tạo bằng chứng như Cairo, liệu có thể xây dựng một EVM có thể tự chứng minh ngay từ đầu?” và kể từ đó Kakarot đã chọn một hướng đi hoàn toàn khác biệt so với phần còn lại của hệ sinh thái zk-EVM.
Thay vì tái sử dụng các công nghệ sẵn có như RISC-V, Plonky3 hay REVM vốn đang thống trị hạ tầng zkEVM hiện nay, nhóm phát triển Kakarot tại Paris đã chọn một lối đi táo bạo hơn, xây dựng mọi thứ từ con số 0 với tư duy “ZK-native”. Đội ngũ dự án cũng đã lựa chọn Cairo, ngôn ngữ được StarkWare thiết kế riêng để phục vụ cho việc tạo bằng chứng STARK, làm nền tảng cốt lõi.
Khác với nhiều dự án phải “dịch” lại EVM sang định dạng phù hợp để chứng minh ZK, Cairo cho phép viết logic từ đầu theo cách tạo bằng chứng được tích hợp ngay trong từng dòng mã. Cách tiếp cận này không chỉ giúp tối ưu hiệu suất và bảo mật, mà còn giúp Kakarot tạo ra một hệ thống chứng minh block Ethereum một cách tự nhiên, nhanh chóng và chính xác, đúng với tinh thần của một hạ tầng ZK thực thụ. CEO StarkWare, Eli Ben-Sasson ca ngợi
Sau 2 năm rưỡi phát triển, nhóm kỹ sư tại Paris đã phát triển thành công EVM và cơ chế xử lý trạng thái (State Transition Function) bằng ngôn ngữ Cairo. Nhờ đó, Kakarot trở thành dự án đầu tiên có khả năng tạo bằng chứng STARK cho các block Ethereum Layer 1.
Hiện tại, hầu hết các zkEVM khác như Scroll, zkSync hay Polygon zkEVM đều dựa trên cùng một nền tảng kỹ thuật khi sử dụng revm, bộ lệnh RISC-V, và trình chứng minh Plonky3. Cách tiếp cận “đồng phục” này khiến Ethereum dần rơi vào tình trạng “monoculture”, nghĩa là chỉ cần một lỗi xảy ra ở một công cụ nào đó, cả hệ sinh thái zkEVM có thể bị ảnh hưởng theo dây chuyền.
Kakarot xuất hiện như một “ZK Hedge”, giải pháp chứng minh song song, đảm bảo cho Ethereum có đa dạng client ZK giống như đã có ở execution và consensus layer. Justin Drake, nhà nghiên cứu tại Ethereum Foundation, cũng ca ngợi Kakarot là “làn gió ngược nhưng cần thiết” trong hệ sinh thái ZK:
Theo chia sẻ từ đồng sáng lập và CTO Kakarot, Clément Walter mục tiêu của dự án là tạo STARK proof cho block Ethereum Layer 1 chỉ trong vòng 8 giây, nhanh hơn cả chu kỳ block hiện tại (12 giây). Việc này không chỉ cải thiện bảo mật, mà còn mở ra khả năng xây dựng một “proving client” thực thụ cho Ethereum, tạo thêm lớp xác minh bổ sung giúp mạng lưới chống lại các sai sót logic ở execution layer. Walter khẳng định:
Thành công của Kakarot còn là câu trả lời cho đề xuất gây tranh cãi gần đây của “cha đẻ” Ethereum, Vitalik Buterin khi mong muốn thay thế EVM hiện tại bằng RISC-V, được kỳ vọng sẽ giúp giảm chi phí on-chain và tăng khả năng mở rộng.
Trong khi Vitalik tin rằng RISC-V có thể là “lối đi khả thi duy nhất” để nâng cấp execution layer thì Kakarot chứng minh rằng vẫn có thể đạt được hiệu quả chứng minh mà không cần thay đổi toàn bộ kiến trúc EVM hiện tại.
Kakarot hiện đang sử dụng ngôn ngữ Cairo kết hợp với hạ tầng tạo STARK proof của StarkWare, giúp hệ thống chạy độc lập và được tối ưu hóa hoàn toàn cho zero-knowledge mà không cần dựa vào chuẩn nào sẵn có. Chính vì vậy, Clément Walter cho rằng chưa cần thiết phải “nhảy” sang RISC-V quá vội:
Một minh chứng rõ ràng cho tiến độ ấn tượng và tiềm năng hiện thực hóa của Kakarot chính là việc dự án đã tạo thành công bằng chứng STARK cho block Ethereum #21688509 vào ngày 29/04/2025. Bằng chứng này được tạo ra thông qua công cụ mã nguồn mở uv run keth trên GitHub, đánh dấu lần đầu tiên một hệ thống zk-native độc lập chứng minh được block Ethereum mà không cần dựa vào các stack phổ biến hiện nay. Đây không chỉ là cột mốc kỹ thuật, mà còn là bước tiến quan trọng trong hành trình hiện thực hóa khả năng chứng minh real-time cho Ethereum.
Trong thời gian sắp tới, Kakarot cho biết họ sẽ tiếp tục cộng tác chặt chẽ với StarkWare để tối ưu hiệu suất, giảm thời gian chứng minh và hướng đến mục tiêu chứng minh real-time vào cuối năm nay. Dự án cũng xác nhận sẽ có mặt tại EthCC Cannes 2025 để chia sẻ những đột phá tiếp theo.
Có thể nói, với bước tiến vừa qua của Kakarot, Ethereum đã chính thức có thêm một “ZK chân chính” mang tính đột phá. Không đơn thuần chỉ là một sản phẩm công nghệ, Kakarot còn là tuyên ngôn khẳng định: Ethereum không nên và cũng không cần phụ thuộc hoàn toàn vào một giải pháp ZK duy nhất.
Coin68 tổng hợp
Nguồn: https://coin68.com/kakarot-ra-mat-giai-phap-zk-moi-cho-ethereum-huong-toi-stark-proof-thoi-gian-thuc/
